Merhaba arkadaşlar bugün sizlere ünlü Türk Seyyahı Evliya Çelebi’den ve onun meşhur seyahatnamesinden bahsetmek istiyorum.
İlkin hayatı ile ilgili birkaç bilgi vereyim. Evliya
Çelebi 25 Mart 1611 yılında İstanbul’da doğmuş. Ancak ailesi Kütahya’dan
gelmişler. Babası ve dedesi önemli devlet adamlarıymış. Bu nedenle onun iyi bir
eğitim almasını sağlamışlar. Gençlik dönemlerinde IV. Murad'ın
iradesiyle saraya alınmış ve çeşitli görevlerde bulunmuş. Kendisi çok becerikli
ve kıvrak zekâ sahibi olduğu için sarayda hızla yükselmiş. Daha sonra seyahat
etmeye başlamış. Neredeyse tüm İmparatorluk sınırlarını gezmiş. 70 yaşındayken
vefat etmiş.
Şimdi Evliya Çelebi’nin bu gezme sevdasından
biraz bahsedeyim. Kendisi küçük yaşlardan beri hareketli bir yapıya sahipmiş.
Yeni yerler keşfetmeyi benim gibi çok severmiş.
Ancak onun bu uzun seyahate çıkmasını tetikleyen temel unsur gördüğü bir rüya olmuş. Size rüyayı Wikipedia’daki halini aynen kopya edeyim: gördüğü rüya şöyledir: Rüyasında İstanbul'da Ahi Çelebi Camii'ndedir. Orada muazzam bir cemaat vardır. Dikkat eder, Hz. Muhammed'i baş tarafta görür. Dört halifesi ve diğer ashabı da oradadır. Peygamber Muhammed'in yanına gidip ondan şefaat dilemek ister. Ama bir türlü cesaret edip de gidemez. En sonunda bir cesaretle gidip "Şefaat ya Resulullah" diyeceğine, "Seyahat ya Resulullah" der. Böylece, ölümüne kadar sürecek seyahatleri başlar.
Büyük Seyyah önce kendi yaşadığı şehri gezer. İstanbul'un her köşesine gider .Sıra diğer şehirleri gezmeye gelmiştir. İlk seyahatini ailesinden gizli yapar ve Bursa’ya gider. 35 günlük bir tatilin ardından şehre geldiğinde babasının kendisine kızacağını düşünür ancak babası oğlunun bu seyahat aşkını far edip seyahat etmesine izin verir. Babadan da izni kapan Evliya Çelebi’yi artık kimse durduramaz.
Bir sonraki rotası İzmit’tir. Bu seyahatten sonra artık
yurt dışına çıkmak ister ve çeşitli vezirler ve devlet yöneticileriyle beraber
seyahatlere çıkar. Onların himayesinde olduğu için seyahat ücretlerini dert
etmeden rahat rahat her yere gider. Gittiği yerlerde başına türlü türlü
maceralar, tehlikeli olaylar gelir. Hepsinden kıvrak zekâsıyla sıyrılmayı
başarır. Bu seyahatlerden edindiği tecrübeleri, gezdiği şehirleri, tanıştığı
insanları bizlere meşhur “Seyahatname ’sinde” anlatır. Bu eser 10 ciltten
oluşmaktadır. Osmanlı imparatorluğunu her yönüyle anlatır. Yazarının son derece
renkli ve sıra dışı kişiliği nedeniyle eser hem Türk hem Dünya edebiyatlarının
bir klasiğidir. Ancak eser yıllar sonra inceleme yapan bilim adamlarına
oldukça zor zamanlar yaşatır. Çünkü eserde kullanılan dil çok karmaşık bir
yapıda. Evliya Çelebi gördüğü fakat dilimizde bulunmayan bazı kelimeleri kendi yaratmış,
tanık olduğu olayları kendi algılayışına göre değiştirip biçim veren bir yazar.
Bu yüzden önce onun dilini çözmemiz, kişilik özellikleriyle tanışmamız ve düşünce
yapısını öğrenmemiz gerekiyor.
Evet, arkadaşlar bir yazımızın
daha sonuna geldik. Kendinize iyi bakın.
Kaynak:https://tr.wikipedia.org/wiki/Evliya_%C3%87elebi
Yorumlar
Yorum Gönder